Pieter Bruegel de Oudere
De Nederlandse Spreekwoorden
Het schilderij "De Nederlandse Spreekwoorden" van Pieter Bruegel de Oudere (1525-1569) prikkelt als geen ander de fantasie en het voorstellingsvermogen van de kijker.
Naast het plezier dat het kunstwerk als geheel schenkt, daagt het ons ook uit de boodschappen die het bevat te lezen, verklaren en begrijpen. Het is ongetwijfeld Bruegels bedoeling geweest dat de kijker die zelf moet ontdekken. Hij was een moralist en de verbondenheid met het gedachtengoed van de grote humanisten uit zijn tijd is duidelijk.
De onwetendheid en onvolmaaktheid van de mens heeft hem zeker tot het schilderen van "De Nederlandse Spreekwoorden" geïnspireerd. Hij wilde zijn tijdgenoten de weg wijzen naar waar het in het menselijke leven om gaat. Omdat in de loop van de tijden het menselijke gedrag geen wezenlijke veranderingen heeft ondergaan, hebben de beelden van Bruegel, zelfs in onze tijd, nauwelijks iets van hun actualiteit verloren. Wellicht daardoor blijft er van het schilderij zo"n bijzondere bekoring uit gaan.
In dit boekje worden van Bruegels ruim 120 spreekwoorden er zo"n zeventig afgebeeld.
De keuze is niet alleen gebaseerd op de vraag of ze ook nu nog herkenbaar zijn en gebruikt worden. Er zijn ook, uitsluitend vanwege de fraai gekleurde en raak getypeerde figuren, details uit het schilderij opgenomen, waarvan de betekenis ons weinig meer zegt. Een boekje dus ter lering ende vermaak.
